การประเมินคุณภาพธาตุอาหาร ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม ของวัสดุปลูกพืชอินทรีย์ที่มีส่วนผสมของใบทุเรียน โดยใช้วิธีการอย่างง่าย

ผู้แต่ง

  • นภาพรรณ หนิมพานิช Rambhai Barni Rajabhat University
  • สุชาดา เทียนขาว
  • พรชัย เหลืองวารี

คำสำคัญ:

วัสดุปลูกอินทรีย์ ธาตุอาหารพืช การทำปุ๋ยหมัก วิธีการอย่างง่าย

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินคุณภาพธาตุอาหาร ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม ของวัสดุปลูกพืชอินทรีย์ที่มีใบทุเรียนเป็นส่วนประกอบ โดยใช้วิธีการวิเคราะห์อย่างง่ายที่สามารถประยุกต์ใช้ในระดับภาคสนาม การประเมินคุณภาพธาตุอาหารไนโตรเจนประเมินในรูปแอมโมเนียม (NH4+-N) และไนเตรต (NO3--N) ธาตุฟอสฟอรัสประเมินในรูปฟอสเฟต (PO4³-) และธาตุโพแทสเซียมประเมินในรูปโพแทสเซียมไอออน (K+) วัสดุปลูกพืชอินทรีย์ประกอบด้วยดินขุยมะพร้าว และกาบมะพร้าวสับ เป็นวัสดุหลักร่วมกับอินทรียวัตถุที่แตกต่างชนิดกัน ได้แก่ ใบทุเรียน มูลไส้เดือน และมูลไก่ รวมทั้งสิ้น 12 สูตร วัสดุปลูกทุกสูตรนำไปหมักเป็นระยะเวลา 60 วัน ก่อนสุ่มตัวอย่างเพื่อนำมาวิเคราะห์ปริมาณธาตุอาหาร โดยใช้ชุดตรวจสอบดินภาคสนาม KU soil test kit ผลการวิจัยพบว่า วัสดุปลูกพืชอินทรีย์ทุกสูตรมีปริมาณแอมโมเนียมอยู่ในระดับต่ำ ในขณะสูตรที่มีมูลไก่เป็นองค์ประกอบให้คุณภาพของไนเตรตอยู่ในระดับปานกลาง สำหรับคุณภาพของฟอสฟอรัสและโพแทสเซียม พบว่าสูตรที่ผสมมูลไก่และมูลไส้เดือนมีคุณภาพของธาตุอาหารทั้งสองชนิดอยู่ในระดับสูงในทุกอัตราส่วนผสม อย่างไรก็ตาม สูตรที่มีใบทุเรียนเพียงอย่างเดียวมีคุณภาพธาตุอาหารต่ำ นอกจากนี้ ยังพบว่าชนิดของอินทรียวัตถุมีผลต่อคุณภาพธาตุอาหารมากกว่าสัดส่วนการผสม อาจกล่าวโดยสรุปได้ว่าวัสดุปลูกพืชอินทรีย์ที่มีส่วนผสมของมูลไก่และมูลไส้เดือนมีคุณภาพทางเคมีเหมาะสมและมีศักยภาพในการนำไปประยุกต์ใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการเป็นวัสดุปลูกพืชในระบบเกษตรอินทรีย์ได้

เอกสารอ้างอิง

กรมพัฒนาที่ดิน. (2553). คู่มือการปฏิบัติงานกระบวนการวิเคราะห์ตรวจสอบดินและน้ำ

เพื่อการเกษตร. สำนักวิทยาศาสตร์เพื่อการพัฒนาที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.

ภาควิชาปฐพีวิทยา คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. (2565). คู่มือการใช้ชุดตรวจสอบธาตุอาหารหลักในดิน (N–P–K) แบบภาคสนาม (KU Soil Test Kit). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

Atiyeh, R. M., Subler, S., Edwards, C. A., Bachman, G., Metzger, J. D., & Shuster, W. (2000). Effects of vermicomposts and composts on plant growth in horticultural container media. Pedobiologia, 44(5), 579–590. from https://doi.org/10.1078

/S0031-4056(04)70073-6

Bernal, M. P., Alburquerque, J. A., & Moral, R. (2009). Composting animal manures and chemical criteria for compost maturity assessment: A review. Bioresource Technology, 100(22), 5444–5453. from https://doi.org/10.1016/j.biortech.2008.11.027

Edwards, C. A., & Bohlen, P. J. (1996). Biology and Ecology of Earthworms. (3rd ed.), Chapman & Hall.

Eghball, B. (2000). Nitrogen mineralization from field-applied beef cattle feedlot manure. Soil Science Society of America Journal, 64(6), 2024–2030. from https://doi.org/10.2136/sssaj2000.6462024x

Lim, S. L., Wu, T. Y., Lim, P. N., & Shak, K. P. Y. (2015). The use of vermicompost in organic farming: Overview, effects on soil and economics. Journal of the Science of Food and Agriculture, 95(6), 1143–1156. from https://doi.org/10.1002/jsfa.6849

Mylavarapu, R. S., Sanchez, J. F., & Nguyen, J. H. (2014). Evaluation of rapid soil testing methods for nutrient management decisions. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 45, 193–204.

Sharpley, A. N., & Moyer, B. (2000). Phosphorus forms in manure and compost and their release during simulated rainfall. Journal of Environmental Quality, 29(5), 1462–1469. from https://doi.org/10.2134/jeq2000.00472425002900050023x

Zhang, L., Sun, X., Tian, Y., & Gong, X. (2012). Effects of brown sugar and calcium superphosphate on the secondary fermentation of green waste. Bioresource Technology, 118, 355–363. from https://doi.org/10.1016/j.biortech.2012.04.090

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

24-12-2025

รูปแบบการอ้างอิง

หนิมพานิช น. ., เทียนขาว ส., & เหลืองวารี พ. (2025). การประเมินคุณภาพธาตุอาหาร ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม ของวัสดุปลูกพืชอินทรีย์ที่มีส่วนผสมของใบทุเรียน โดยใช้วิธีการอย่างง่าย. วารสารวิชาการวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี, 3(2), A13-A23. สืบค้น จาก https://li04.tci-thaijo.org/index.php/scidru/article/view/8882

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย