ผลของความแตกต่างของพันธุ์และตำแหน่งของกิ่งพันธุ์ที่มีต่อการเจริญเติบโต ของฟ้าทะลายโจร (Andrographis paniculata (Burm. f.) Nees) โสมนันทน์ ลิพันธ์

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เพื่อต้องการศึกษาผลของตำแหน่งกิ่งพันธุ์บนลำต้นแม่ ที่มีต่อการเจริญเติบโตของกิ่งพันธุ์ฟ้าทะลายโจรที่แตกต่างจำนวน 3 พันธุ์ วางแผนการทดลองแบบ split plot มีจำนวน 4 ซ้ำ Main plot ได้แก่ ฟ้าทะลายโจร 3 พันธุ์ คือพันธุ์ปราจีนบุรี พิษณุโลก 5-4 และพิจิตร 4-4 ส่วน sub plot ประกอบด้วย กิ่งพันธุ์ 3 ชนิด บนลำต้นแม่ ซึ่งได้แก่ บริเวณโคนลำต้น บริเวณกลางลำต้น และบริเวณยอดของลำต้น ตามลำดับ ผลจากการทดลองชี้ให้เห็นว่ามีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญของลักษณะทางการเจริญเติบโต เนื่องมาจากลักษณะของพันธุ์ที่แตกต่างกัน ฟ้าทะลายโจรพันธุ์ปราจีนบุรีมีการเจริญเติบโตทางลำต้นและรากมากที่สุด แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญ (P≤0.05) กับพันธุ์พิษณุโลก 5-4 และพิจิตร 4-4 ตำแหน่งของกิ่งพันธุ์บนลำต้นแม่ มีผลต่อการเจริญเติบโตของฟ้าทะลายโจร กิ่งพันธุ์ที่ได้จากบริเวณส่วนยอด มีการเจริญเติบโตมากที่สุด และแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ จากกิ่งพันธุ์ที่ได้จากบริเวณตรงกลางและโคนลำต้นของต้นแม่ นอกจากนี้ไม่พบสหสัมพันธ์ระหว่างพันธุ์และตำแหน่งของกิ่งพันธุ์บนลำต้น อย่างไรก็ตาม กิ่งพันธุ์บริเวณยอดของลำต้นของพันธุ์ปราจีนบุรี สามารถนำมาใช้แนะนำในการขยายพันธุ์ฟ้าทะลายโจรโดยใช้กิ่งพันธุ์ได้