การวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการจัดการธาตุอาหารต่อคุณภาพผลผลิตมะม่วงหิมพานต์เพื่อลดผลกระทบจากปัญหาภัยแล้งจังหวัดอุตรดิตถ์

บทคัดย่อ

การทดสอบการจัดการธาตุอาหารมะม่วงหิมพานต์ด้วยการใช้ปุ๋ยเคมีร่วมกับปุ๋ยคอก และปุ๋ยชีวภาพละลายฟอสเฟต ดำเนินการ ณ แปลงเกษตรกร อำเภอท่าปลา จังหวัดอุตรดิตถ์ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการใช้ปุ๋ยเคมีร่วมกับปุ๋ยชีวภาพในปริมาณที่เหมาะสมเพื่อช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตมะม่วงหิมพานต์ มีวางแผนการทดลองแบบ RCB มี 4 ซ้ำ 5 กรรมวิธี โดยกำหนดในกรรมวิธีที่ 2-4 ให้มีปริมาณธาตุอาหารอัตรา 0.3-0.2-0.25 กิโลกรัม N-P₂O₅-K₂O ต่อต้น และ 0.6-0.2-0.25 กิโลกรัม N-P₂O₅-K₂O ต่อต้น โดยกรรมวิธีที่ 1 ใส่ปุ๋ยและสารปรับปรุงดินตามวิธีเกษตรกร กรรมวิธีที่ 2 ใส่ปุ๋ยเคมีตามอัตราที่กำหนด กรรมวิธีที่ 3 ใส่ปุ๋ยเคมีตามอัตราที่กำหนด+ปุ๋ยชีวภาพละลายฟอสเฟตอัตรา 500 กรัม/ต้น และกรรมวิธีที่ 4 ใส่ปุ๋ยเคมีตามอัตราที่กำหนด+ใส่ปุ๋ยคอก (มูลวัวอัตรา 20 กก./ต้น) + ปุ๋ยชีวภาพละลายฟอสเฟตอัตรา 500 กรัม/ต้น ทดสอบในแปลงเกษตรกรจำนวน 5 ราย ในช่วงเดือน ตุลาคม 2565-กันยายน 2566 ผลการทดลองพบว่า จำนวนเมล็ดในผลผลิต 1,000 กรัม มีความแตกต่างทางสถิติอย่างมีนัยสำคัญ คือ วิธีการที่ 3 มีจำนวนเมล็ดมากที่สุดเฉลี่ย 190.57 เมล็ด จำนวนเมล็ดดีพบความแตกต่างทางสถิติอย่างมีนัยสำคัญ คือวิธีการที่ 2 มีจำนวนเมล็ดดีมากที่สุดเฉลี่ย 188.10 เมล็ด จำนวนเมล็ดเสียพบว่ามีความแตกต่างทางสถิติอย่างมีนัยสำคัญ คือ วิธีการที่ 3 พบจำนวนเมล็ดเสียมากที่สุดเฉลี่ย 7.50 เมล็ด และน้ำหนักเนื้อในพบว่าไม่มีความแตกต่างทางสถิติ โดยวิธีการที่ 2 และวิธีการที่ 4 เป็นวิธีที่ทำให้มีปริมาณเนื้อในสูงที่สุด 299 กรัม จากผลผลิต 1,000 กรัม สำหรับอัตราผลตอบแทนการลงทุน (Benefit Cost Ratio) พบว่าวิธีการที่ 2 เป็นการลงทุนที่ให้ผลตอบแทนสูงที่สุดเท่ากับ 2.53 สรุปแล้ววิธีการจัดการธาตุอาหารที่ช่วยส่งเสริมให้มะม่วงหิมพานต์มีการเจริญเติบโตที่ดี ผลผลิตมีคุณภาพ คือการใส่ปุ๋ยเคมีในอัตรา 0.6-0.2-0.25 กิโลกรัม N-P₂O₅-K₂O ต่อต้น ร่วมกับการใช้ปุ๋ยชีวภาพหรือปุ๋ยคอก