ปริมาณสารพฤกษเคมีและฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดดอกอัญชันด้วยวิธีการสกัดที่แตกต่างกัน
คำสำคัญ:
สารประกอบฟีนอล, ฟลาโวนอยด์, แช่หมัก, สกัดด้วยซอกห์เลตบทคัดย่อ
อัญชัน (Clitoria ternatea) เป็นพืชที่มีฤทธิ์ทางชีวภาพมากมาย งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปริมาณสารพฤกษเคมี ได้แก่ สารประกอบฟีนอล ฟลาโวนอยด์ วิตามินซี และแอนโทไซยานิน รวมถึงฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระจากสารสกัดดอกอัญชันด้วยวิธีแช่หมัก (maceration) และการสกัดด้วยซอกห์เลต (Soxhlet extraction) ผลการศึกษาพบว่า สารสกัดดอกอัญชันมีปริมาณสารพฤกษเคมีและฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระเพิ่มขึ้นเมื่อความเข้มข้นเพิ่มขึ้น โดยมีปริมาณสารประกอบฟีนอลมากที่สุด (มีค่าสูงถึง 156.12±17.98 mg GAE/g extract) รองลงมา ได้แก่ ฟลาโวนอยด์ วิตามินซีและแอนโทไซยานิน ตามลำดับ เมื่อเปรียบเทียบวิธีการสกัดพบว่า วิธีสกัดด้วยซอกห์เลต ส่งผลให้ปริมาณสารประกอบฟีนอล ฟลาโวนอยด์ และวิตามินซีสูงกว่าวิธีแช่หมัก ขณะวิธีแช่หมักส่งผลให้ปริมาณแอนโทไซยานินและสมบัติการรีดิวซ์ของสารสกัดสูงกว่า และวิธีการสกัดทั้งสองวิธีให้ผลไม่แตกต่างกันทางสถิติต่อฤทธิ์การกำจัดอนุมูลอิสระ DPPH โดยมีค่า EC50 ของสารสกัดด้วยวิธีแช่หมักและวิธีสกัดด้วยซอกห์เลตเท่ากับ 1.49 และ 1.57 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร ตามลำดับ จากผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าดอกอัญชันเป็นแหล่งสารพฤกษเคมีและสารต้านอนุมูลอิสระ โดยวิธีการสกัดมีผลต่อปริมาณสารสำคัญในดอกอัญชัน
References
ธีร์ หะวานนท์, และเกียรติสุดา เหลืองวิลัย. (2562). ผลของเวลาเก็บเกี่ยวและฤดูกาลต่อกิจกรรมการต้านอนุมูลอิสระ ปริมาณแอนโทไซยานิน และสารฟีนอลิกทั้งหมดในดอกอัญชัน. วารสารเกษตรพระจอมเกล้า, 37(4), 655-661.
รัตนา อินทรานุปกรณ์. (2547). การตรวจสอบและการสกัดแยกสารสำคัญจากสมุนไพร. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Alara, O. R., Abdurahman, N. H., & Ukaegbu, C. I. (2018). Soxhlet extraction of phenolic compounds from Vernonia cinerea leaves and its antioxidant activity. Journal of Applied Research on Medicinal and Aromatic Plants, 11, 12-17. https://doi.org/10.1016/j.jarmap.2018.07.003
Analeti, P. & Anil, B. (2023). Analysis of antioxidants activity, phenolic content and vitamin-C of Clitoria ternate. International Journal for Research Trends and Innovation, 8(7), 531-534.
Bitwell, C., Indra, S. S., Luke, C., & Kakoma, M. K. (2023). A review of modern and conventional extraction techniques and their applications for extracting phytochemicals from plants. Scientific African, 19, e01585. https://doi.org/10.1016/j.sciaf.2023.e01585
Brand-Williams, W., Cuvelier, M. E., & Berset, C. (1995). Use of a free radical method to evaluate antioxidant activity. LWT-Food Science and Technology, 28(1), 25–30.
Chin, F. S., Chong, K. P., Markus, A., & Wong, N. K. (2013). Tea polyphenols and alkaloids content using soxhlet and direct extraction methods. World Journal of Agricultural Sciences, 9(3), 266-270.
Harykrishnan, S., Ganapathy, M., Abinaya, K., Meenakumari, S., Thirumavalavan, M., Anbu, P., & Pachaiappan, R. (2025). An evaluation study on screening, partial purification, and characterization of proteins and antioxidant peptides from two varieties of Clitoria ternatea. International Journal of Biological Macromolecules, 285, 138312, https://doi.org/10.1016/j.ijbiomac.2024.138312.
Kaisoon, O., Siriamornpun, S., Weerapreeyakul, N., & Meeso, N. (2011). Phenolic compounds and antioxidant activities of edible flowers from Thailand. Journal of Functional Foods, 3, 88-99.
Kamkaen, N, & Wilkinson, J. M. (2009). The antioxidant activity of Clitoria ternatea flower petal extracts and eye gel. Phytotherapy Research, 23(11), 1624-1625.
Kazuma K, Noda N, Suzuki M. 2003. Flavonoid composition related to petal color in different lines of Clitoria ternatea. Phytochemistry, 64, 1133-1139.
Lee, J., Durst, R. W., & Wrolstad, R. E. (2005). Determination of total monomeric anthocyanin pigment content of fruit juices, beverages, natural colorants, and wines by the pH differential method: collaborative study. Journal of AOAC International, 88, 1269-1278.
Li, C., Tang, W., Chen, S., He, J., Li, X., Zhu, X., Li, H., & Peng, Y. (2022). Phytochemical properties and in vitro biological activities of phenolic compounds from flower of Clitoria ternatea L. Molecules, 27(19), 6336. https://doi.org/10.3390/molecules27196336
Masota, N. E., Vogg, G., Heller, E., & Holzgrabe, U. (2020). Comparison of extraction efficiency and selectivity between low-temperature pressurized microwave-assisted extraction and prolonged maceration. Arch Pharm (Weinheim), 353(10):e2000147. doi: 10.1002/ardp.202000147
Singleton, V. L., & Rossi, J. A. (1965). Colorimetry of total phenolics with phosphomolybdic-phosphotungstic acid reagents. American Journal Enology Viticulture, 16, 144–158.
Xue, H., Zhao, J., Wang, Y., Shi, Z., Xie, K., Liao, X., & Tan, J. (2024). Factors affecting the stability of anthocyanins and strategies for improving their stability: A review. Food Chemistry: X, 24, 101883. https://doi.org/10.1016/j.fochx.2024.101883
Yen, G. C., & Chen, H. Y. (1995). Antioxidant activity of various tea extracts in relation to their antimutagenicity. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 43, 27–32.
Zhishen, J., Mengcheng, T., & Jianming, W. (1999). The determination of flavonoid contents in mulberry and their scavenging effects on superoxide radicals. Food Chemistry, 64, 555–559.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
หมวดหมู่
License
Copyright (c) 2025 ศวท : ศิลปศาสตร์ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (LAS: Liberal Arts, Science and Technology)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
