การเปรียบเทียบประสิทธิภาพของมอร์แดนท์ยางกล้วยน้ำว้า (Musa sapientum L.) และคอปเปอร์ซัลเฟตในการย้อมสีจากเปลือกแก้วมังกร (Hylocereus polyrhizus) บนผ้าคอตตอน

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มุ่งศึกษาประสิทธิภาพในการย้อมสีของมอร์แดนท์ 2 ชนิด ได้แก่ ยางกล้วยน้ำว้า (Musa sapientum L.) ซึ่งเป็นมอร์แดนท์ธรรมชาติ และคอปเปอร์ซัลเฟต ซึ่งเป็นมอร์แดนท์สังเคราะห์ โดยนำมาประยุกต์ใช้ร่วมกับสารสกัดจากเปลือกแก้วมังกรพันธุ์เนื้อแดง (Hylocereus polyrhizus) ในการย้อมผ้าคอตตอน โดยเปรียบเทียบกระบวนการย้อม 2 แบบ คือ การใช้มอร์แดนท์ก่อนการย้อม (Pre-mordanting) และหลังการย้อม (Post-mordanting) การสกัดสีจากเปลือกแก้วมังกรใช้ตัวทำละลายที่มีขั้วแตกต่างกัน 4 ชนิด ได้แก่ น้ำกลั่น  กรดซิตริก 1% โซเดียมไฮดรอกไซด์ 1% และเมทานอล 80% พบว่าตัวทำละลายประเภท polar protic เช่น    เมทานอล มีประสิทธิภาพสูงในการละลายสารเบตาเลน ซึ่งเป็นสารสีหลัก จากการทดสอบวัดค่าความเข้มของสี (L*, a*, b*) และความคงทนของสีต่อการซัก พบว่าเมทานอล 80% ให้ผลการสกัดสีดีที่สุด และการใช้คอปเปอร์ซัลเฟตในกระบวนการ Pre-mordanting ให้ค่าความเข้มของสีและความคงทนสูงสุด แม้ว่ายางกล้วยน้ำว้าจะให้ผลด้อยกว่าเล็กน้อย แต่ยังคงเป็นทางเลือกที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม งานวิจัยนี้แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของมอร์แดนท์ทั้งสองชนิดในการย้อมผ้าอย่างยั่งยืน